صبح ازل طلیعه ایّام زینب است  پاینده تا به شام ابد نام زینب است 
در راه دین لباس شهامت چو دوختند  زیبنده آن لباس بر اندام زینب است 

نام و القاب حضرت زینب علیهاالسلام
نام و القاب انسانها تا حدودی بیانگر شخصیت آنان است؛ امّا نام زینب علیهاالسلام و القاب او، چون با توجّه به فضایل او نهاده شده، آیینه تمام نمای شخصیّت اوست. نام زینب منتخب الهی است. در اصل همان «زین» «اب» است به معنای زینت پدرش. و امّا القاب او که در طول عمرش با توجّه به وقایعِ پیش آمده انتخاب شده، از این قرار است:

1. فَهِمةٌ غَیْرُ مُفَهَّمةٍ؛ فهمیده ای بدون آموزگار.

2. عالِمةٌ غَیْرُ مُعَلَّمةٍ؛ دانای بدون معلّم، این دو لقب از زبان حضرت سجّاد علیه السلام بیان شده است.(1)

3. عَقیلَةُ النّساءِ؛ بانوی خردمند در میان زنان.

4. عَقیلَةُ بنی هاشم؛ بانوی خردمند در میان بنی هاشم.

5. سَیِّدَةُ الْعَقائِلِ؛ بانوی بانوان خردمند.

6. نائِبَةُ الزَّهراء؛ جانشین و نماینده

______________________________

1. منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، علمیه اسلامیّه، ج 1، ص 298.

حضرت زهرا علیهاالسلام .

7. سُلالَةُ الْوِلایَةِ؛ عصاره ولایت.

8. صِدیقَةُ الصُّغْری؛ راستگوی کوچک.

9. اَلْمُوَثَّقَةُ؛ بانوی مورد اطمینان.

10. اَلْفاضِلَةُ؛ بانوی بافضیلت.

11. بَطَلَةُ کَرْبَلا؛ قهرمان کربلا.

12. عَظیمَةٌ بَلْواها؛ بانویی که امتحانش بزرگ بود.

13. اَلْباکِیَةُ؛ بانوی گریان.

14. اَمینَةُ اللّه؛ امانت دار الهی.

15. آیَةٌ مِنْ آیاتِ اللّهِ؛ نشانی از نشانه های خداوند.

16. مَظْلُومةٌ وَحیدةٌ؛ ستمدیده تنها.

17. بابُ حِطَّةِ الخَطایا؛ دروازه آمرزش گناهان.

18. قُرَّةُ عَیْنِ الْمُرْتَضی؛ نور چشم مرتضی (علی علیه السلام ).

19. اَلْکامِلَه؛ بانوی کامل.

20. قَرینَةُ النَّوایِب؛ همدم ناگواریها.

21. رَبیبَةُ الْفَضْلِ؛ پرورش یافته خاندان فضیلت.(1)

اوصاف زینب علیهاالسلام
1. جامع کمالات
او بانویی بلند قامت، نیکو چهره و عالی مقام بود. حضرت در وقار و شخصیت همچون جدّه اش خدیجه علیهاالسلام ، در حیاء و عفّت، مانند مادرش فاطمه علیهاالسلام ، در شیوایی و رسایی بیان، چون پدرش علی علیه السلام ، در حلم و صبر انقلابی همانند برادرش حسن علیه السلام و در شجاعت و قوّت قلب مانند برادرش حسین علیه السلام بود.(2)